مصلح‌گرایی اختصاص به اسلام ندارد؛ بلكه در ادیان دیگر نیز از موعود و منجی سخن به میان آمده است.

در آیین های  زردتشت، یهودیت، مسیحیت و اسلام این باور وجود دارد كه در عصر بحراني جهان كه فساد و ظلم بیداد مي‏كند، مصلحی جهاني ظهور مي‏كند و عدل را گسترش مي‏دهد.(1) البته در این كه آن مصلح جهاني كیست، اختلاف نظر وجود دارد(2) و هر ملتي او را با عنوان و ویژگي‏های مخصوص شناخته و از خود مي‏داند. زرتشتیان او را ایراني و از پیروان زرتشت (3)، یهودیان او را از بنی‎اسرائیل و عیسویان او را مسیح موعود مي‏دانند.

1ـ آیین زرتشت‏

در آیین زرتشت سه منجي به نام‏هاي هوشیذر، هوشیذرما و سوشیانس (نجات دهنده مرگ) از نسل زرتشت مطرح است. زرتشتیان معتقدند آنان یكی پس از دیگري جهان را پر از عدل خواهند كرد. مهم‏ترین آنان نیز سوشیانس است كه او را پیروزگر مي‏خوانند.(4) او پس از ظهور، دین را در جهان رواج خواهد داد؛ فقر و تنگدستي را ریشه كن می‎كند . مردم جهان را همفكر، هم گفتار و هم كردار مي‏گرداند.(5)

2- آیین یهود

در آیین یهود اگرچه از شخص موعود سخن بسیار گفته شده است.ایشان معتقدند شخصی در آخر زمان خروج خواهد كرد كه كوكب افروز مي‏باشد. روي زمین را به نور رب كریم روشن مي‏گرداند... .(6) موعود كسي است كه به عدالت داوري كند. مظلومان زمین را به راستي حكم راند . گرگ با بره سكونت كرده و پلنگ با بزغاله خوابد... در تمام كوه مقدس، ضرر و فسادي دیده نشود؛ زیرا جهان از معرفت خداوند پر خواهد شد.(7)

3- آیین مسیحیت

مسیحیان نیز در انتظار مصلح جهاني هستند . باور دارند كه او حضرت عیسي مسیح(ع) است كه از آسمان نزول كرده و جهان را پر از عدل خواهد كرد.(8) در انجیل مرقس آمده است: "پس بیدار باشید، زیرا نمی‎دانید در چه وقت صاحب خانه مي‏آید، در شام، یا نیمه شب، یا بانگ خروس، یا صبح! مبادا ناگهان آمده، شما را خفته یابد!".(9)

4- آیین اسلام‏

یكي از مسایل بسیار مهمي كه در حوزه اندیشة اسلامی قرار دارد، اعتقاد به مصلح جهانی است. ما شیعیان عقیده داریم كه مصلح جهاني امام زمان(عج) است كه در آیات (10) و روایات(11) به آن اشاره شده است.

امام زمان(عج) همان مهدی(ع) است كه جهان را پر از عدل و داد می‎كند، همان گونه كه پر از ظلم شده است.(12) اعتقاد به مهدویت از معارف قطعی تمامی مذاهب اسلامی است.

ابن ابي الحدید كه از علمای اهل سنت است مي‏گوید:

"میان همه فرقه‏های مسلمان اتفاق قطعی است كه عمر دنیا به پایان نمي‏رسد، مگر پس از ظهور مهدي(عج)"(13)

بنابراین همه ادیان الهي و برخي ادیان غیر الهي در خصوص مصلح جهاني اتفاق نظر دارند؛ ولي نمی‏توان گفت كه مقصود آنان از مصلح جهانی، امام زمانی(ع) باشد كه شیعه بدان معتقد است؛ گرچه برخي از نشانه‏ها و مشخصاتي كه در سایر ادیان براي مصلح جهاني بیان شده، با ایشان سازگار است.(14)

پي‏نوشت‏ ها:

• 13. لطف الله  صافي گلپايگاني، منتخب الاثر،قم ، موسسه حضرت معصومه ، 1419 ق ،چلپ اول ، ص 11 به بعد.
• 11. بحارالانوار، ج‏51، ص 67 به بعد.
• 9. انجیل مرقس، با اقتباس از رسالت جهاني حضرت  مهدي(ع) ص 109.
• 7. رسالت جهاني مهدي، ص 106.
• 5. همان؛ ادیان و مهدویت، ص 19.
• 3. ابراهیم امیني، همان.
• ، ص 76.
• 1. دادگستر جهان ،ابراهیم امینی ، قم ،1378 ، انشارات شفق ، چاپ هیجدهم  .
• 2. همان؛ فریده گل محمدي آرمان، رسالت جهاني حضرت مهدي، دار النشر اسلام، ص 98 به بعد.
• 4. جاماسب نامه، ص 121، به نقل از فریده گل محمدي، همان، ص 99.
• 6. ترجمه الملل و النحل، شهرستانی ، ج‏1، ص 312.
• 8. رسالت جهاني حضرت  مهدي(عج)، ص 109.
• 10. قصص (28) آیه 5.
• 12. محمد بن ابراهیم نعماني، كتاب الغیبه، نشر صدوق‏، تهران،‏1397 ق‏، ص 425.
• 14.  دادگستر جهان 76 - 77.